Καλύτερη εικόνα με τις τρισδιάστατες μαστογραφίες, αλλά...

Σε μια νέα διάσταση έχουν περάσει οι μαστογραφίες. Σε ορισμένα διαγνωστικά κέντρα προσφέρονται στις γυναίκες τρισδιάστατες μαστογραφίες, οι οποίες κοστίζουν μεν περισσότερο, αλλά παρέχουν καλύτερη εικόνα των μαστών.Οι μαστογραφίες αυτές χρησιμοποιούνται εδώ και τρία χρόνια στην Ευρώπη, ενώ στις ΗΠΑ πήραν

έγκριση από την αρμόδια Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) μόλις το 2011 – και πλέον εφαρμόζονται ολοένα και περισσότερο.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Independent», οι ακτινολόγοι που χρησιμοποιούν τη νέα 3D τεχνική, η οποία είναι επίσης γνωστή ως ψηφιακή τομοσύνθεση, εκτιμούν ότι τα μειονεκτήματά της αξίζουν τον κόπο, αφού το αντάλλαγμα είναι η μεγαλύτερη ακρίβεια. Όσοι δεν τη χρησιμοποιούν, όμως, εκφράζουν επιφυλάξεις. 

Από μόνη της, η τρισδιάστατη μαστογραφία εκθέτει τη γυναίκα στην ίδια περίπου ποσότητα ακτινοβολίας με τη συνήθη δισδιάστατη (2D) ψηφιακή μαστογραφία. Όταν όμως η FDA την ενέκρινε, είπε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ως συμπλήρωμα των υπαρχουσών μαστογραφιών, διπλασιάζοντας έτσι τη χορηγούμενη στις γυναίκες δόση.

Η FDA ενέκρινε την τρισδιάστατη μαστογραφία ως συμπλήρωμα επειδή - όπως λέει - δεν υπάρχουν ακόμα επαρκείς πληροφορίες για το αν μπορεί να ανιχνεύσει τους καρκινικούς όγκους εξίσου καλά με τη δισδιάστατη. Γι' αυτό αποφάσισε να παραμείνει αυτή ως η κύρια διαγνωστική εξέταση για τον καρκίνο του μαστού και η νέου τύπου μαστογραφία να χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα.

«Η τρισδιάστατη μαστογραφία δεν υποκαθιστά τη συνήθη δισδιάστατη, αλλά αποτελεί πρόσθετο όπλο σε μια ήδη υπάρχουσα, πραγματικά καλή τεχνολογία», λέει η δρ Τζούλιαν Γκρίνμπεργκ, ακτινολόγος στον οργανισμό Washington Radiology Associates (WRA).

Σε μια κλασική μαστογραφία, οι μαστοί πιέζονται και ακτινοβολούνται συνολικώς τέσσερις φορές, από δύο ο καθένας: από τη μία πλευρά στην άλλη και από πάνω προς τα κάτω.

Για να λάβει την τρισδιάστατη εικόνα, ένας βραχίονας του μαστογράφου χαράσσει ένα τόξο γύρω από τον μαστό στη διάρκεια καθεμίας εκ των συμπιέσεών του, λαμβάνοντας από 20 έως 60 «φωτογραφίες» (κάνει τομές του ενός χιλιοστού), οι οποίες χρησιμοποιούνται για να δημιουργηθεί η τρισδιάστατη απεικόνισή του.

Όταν ομάδα ακτινολόγων κοίταξε μαζί τις δισδιάστατες και τις τρισδιάστατες εικόνες των μαστών, βελτιώθηκε κατά 7% η ικανότητά της να ξεχωρίζει τους καρκινικούς όγκους, σύμφωνα με δύο μελέτες που έλαβε υπόψη της η FDA στη διάρκεια της διαδικασίας εγκρίσεως της νέας τεχνολογίας.

Πιο ακριβής διάγνωση σημαίνει λιγότερες ψευδώς θετικές απαντήσεις. Σύμφωνα με την FDA, μία στις δέκα γυναίκες που κάνουν μαστογραφία καλείται για περαιτέρω έλεγχο (λ.χ. με υπερήχους ή νέα μαστογραφία), επειδή η εξέταση έδειξε «κάτι ύποπτο».

Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των γυναικών δεν έχει τελικά καρκίνο του μαστού: η δρ Γκρίνμπεργκ λέει πως στις 1.000 γυναίκες που θα κάνουν περαιτέρω εξετάσεις, μόνο οι τέσσερις θα έχουν τελικά καρκίνο του μαστού. Εντούτοις, και οι 1.000 θα πρέπει να περάσουν τον φόβο, την αγωνία και τις πρόσθετες εξετάσεις που απαιτούν οι «ύποπτες» μαστογραφίες.

«Είναι τρομακτικό για κάθε ασθενή», λέει η δρ Γκρίνμπεργκ. «Και δεν είναι μόνο το άγχος. Είναι και η πρόσθετη ακτινοβολία από την επανάληψη της μαστογραφίας, ίσως ακόμα και μια βιοψία για κάτι που ήταν εξαρχής καλόηθες».

Η δρ Γκρίνμπεργκ λέει πως με τη συνδυασμένη εξέταση της 2D και της 3D μαστογραφίας έχει παρατηρηθεί στον οργανισμό όπου εργάζεται μείωση κατά 20% στις επανακλήσεις γυναικών και αύξηση κατά 31% στις ορθές διαγνώσεις καρκίνου, σε σύγκριση με τα ποσοστά που υπήρχαν πριν από τον Αύγουστο του 2011, όταν ο WRA προμηθεύτηκε τη νέα τρισδιάστατη τεχνολογία.

«Μας βοήθησε πολύ στη διάγνωση πραγματικά μικρών καρκίνων του μαστού και στη μείωση των τηλεφωνημάτων για πρόσθετες εξετάσεις σε όλες τις γυναίκες, είτε είχαν πυκνούς μαστούς ή δεν είχαν, είτε ήταν 40 χρονών ή 75», εξηγεί παραστατικά.

Έλλειψη πληροφοριών
Το πρόβλημα, λένε οι ειδικοί, είναι ότι, εκτός από την έλλειψη πληροφοριών για το αν η τρισδιάστατη μαστογραφία είναι από μόνη της εξίσου αποτελεσματική με τη δισδιάστατη, δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία ούτε για τις υποομάδες των γυναικών που ωφελούνται περισσότερο από αυτήν – αν λ.χ. είναι καταλληλότερη για όσες έχουν πυκνούς μαστούς ή τις νεότερες.

Οι ελλείψεις αυτές προβληματίζουν τη δρα Κάρολ Λι, ακτινολόγο στο φημισμένο κέντρο καρκίνου Memorial Sloan-Kettering, στη Νέα Υόρκη, και επικεφαλής της Επιτροπής Ενημέρωσης για τις Απεικονίσεις του Μαστού του Αμερικανικού Κολεγίου Ακτινολογίας.

«Έχουμε την τάση να υιοθετούμε νέες τεχνολογίες πριν τις αξιολογήσουμε πλήρως, επειδή είναι κάτι καινούργιο και θέλουμε να πιστεύουμε ότι αποτελούν πρόοδο», λέει στην «Independent». «Η αλήθεια, όμως, είναι ότι δεν ξέρουμε ακόμα εάν η νέα τεχνολογία μπορεί στ' αλήθεια να κάνει τη διαφορά».